Zelfstandig de berg af…

Twee tienermeisjes dalen enthousiast de skipiste af van Montana Snowcenter in Westerhoven. Voor hen skiet begeleider Greke Groos uit Dommelen, die er op toeziet dat alles goed gaat.   Een goede houding, normale skikleding en geen valpartijen – eigenlijk precies zoals het hoort. Slechts de gekleurde hesjes van de twee meisjes verraden dat er wellicht iets speciaals aan de hand is.

Lotte Eulderink uit Veldhoven (16) en Michelle Zijlmans uit Duizel (18) hebben het syndroom van Down en zouden normaal gesproken niet snel op de ski’s kunnen stappen. Onder begeleiding van Groos, instructrice van de Stichting gehandicapten op ski’s (Shos), hebben zij de sport toch aardig onder de knie weten te krijgen. “Ze skiën net als ieder ander de berg af. Bij fietsen kun je sjoemelen met zijwieltjes, hier doen ze het helemaal zelf”, zegt Sil van Lint uit Duizel. Zij straalt als ze vertelt over de verrichtingen van Michelle. Ze is samen met haar man Ben gastouder van Michelle en is zichtbaar trots op haar ‘dochter’.

Vol enthousiasme vertelt Van Lint over de Shos, die het mogelijk maakt dat Michelle tegenwoordig bijna zelfstandig kan skiën.  De thuisbasis van de stichting is Montana Snowcenter waar Michelle vanaf de herfstvakantie, iedere week tot en met carnaval, privéles krijgt. En die persoonlijke benadering is juist wat de Shos bijzonder maakt.

Voor Tineke Eulderink en haar dochter Lotte uit Veldhoven werkt deze formule ook goed. “Ze hebben meer aandacht nodig en zijn snel afgeleid. Je moet er veel tijd aan spenderen. Als ze in Oostenrijk lessen nemen, worden ze vaak bij de kleintjes geplaatst en dat is nou net dat we niet willen. Door de persoonlijke benadering van Shos wordt iedereen op zijn of haar niveau begeleid. Als je ziet hoe ze nu van de berg af komen, worden ze weinig beperkt.”

Michelle skiet al tien jaar bij de stichting, Lotte ongeveer vijf jaar. Skiën geeft hen, naast het goede van sport, ook meer eigenwaarde. Tineke: “Ze kunnen het zelf niet verwoorden, maar ze spiegelen zich constant aan anderen. De meeste kinderen leren snel skiën en dat voelen ze. Niets is zo demotiverend als blijven hangen. Nu hebben ze zelf zoiets van ‘hé, kijk mij eens’.”  Volgens Sil zien ze zo eindelijk iets dat ze wél kunnen, in plaats iets dat ze niet kunnen. “Ze zijn altijd afhankelijk van anderen. Door het skiën krijgen ze een stukje zelfstandigheid.”

De stichting brengt lotgenoten bij elkaar en daardoor ontstaan weer nieuwe vriendschappen. De groep is zo hecht dat 26 kinderen en hun families met dertien leraren samen op skivakantie gaan. De Shos strijkt elk jaar neer in Flachau in Oostenrijk en daar wordt door alle families een week lang echt genoten. “Dit is één van de weinige dingen die we als gezin samen kunnen doen”, vertelt Tineke. Sil: “Het is daar vooral genieten. Skiën hebben ze al geleerd, dus kunnen we er veel samen doen.”

Een nijpend tekort aan leraren

Een nijpend tekort aan leraren belemmert de groei van de ‘Stichting geHandicapten Op Ski’s’ (Shos). De in Eersel gevestigde stichting wil graag doorgroeien naar een landelijke club voor mensen met een geestelijke of lichamelijke beperking die toch willen skiën. Dat is echter onmogelijk zonder een toename van gespecialiseerde leraren.

De Shos begon in 1999 op kleine schaal nadat de Eerselse skileraar Günther van Herk privéles gaf aan iemand met een geamputeerd onderbeen. De stichting bestond toen uit drie vrijwilligers en zeven skileraren van de overdekte ski- en snowboardhal Montana Snowcenter in Westerhoven. In 2005 telde de stichting tien leraren en inmiddels werken ongeveer vijftig docenten voor de Shos. Voorzitter Martijn van de Paverd: “Günther heeft zich in het begin hardgemaakt om speciale lessen aan de man te geven. Zijn been werd geamputeerd en hij zou ook nog eens dure privéles moeten nemen. Dat zou dubbel pech zijn.” De Shos-leraren werken daarom allemaal op vrijwillige basis, zodat mensen met een beperking tegen lage prijzen van 25 euro per uur les kunnen nemen.

De Shos zoekt meer leraren omdat de stichting inmiddels ook actief is op de binnenpistes in Zoetermeer en Landgraaf. Daarnaast is de vraag naar gespecialiseerde lessen ontzettend toegenomen. Volgens voorzitter en skileraar Van de Paverd nemen ongeveer tweehonderd leerlingen les bij de Shos en is dat goed voor 2500 lesuren per jaar.

De stichting onderscheidt zich van vergelijkbare verenigingen in den lande doordat ze les geeft aan zowel lichamelijk als geestelijk gehandicapten. “En gaan we ieder jaar naar Oostenrijk. Er zijn wel organisaties die zich specialiseren in zulk soort reizen, maar wij bieden een totaalpakket met lessen.”

De stichting worstelt met de groeiplannen. De doelstelling is om iedereen met een beperking les te kunnen geven. Dat houdt echter ook in dat er moet worden geïnvesteerd in materiaal en leraren. Een zitski kost bijvoorbeeld meer dan 3500 euro. Dat kan de stichting nooit zelf betalen en dus zijn sponsoren zoals de Johan Cruyff Foundation erg belangrijk.

Het vinden van geschikte leraren blijkt ook lastig. Skidocenten moeten ruime ervaring én affiniteit met de doelgroep hebben. Zij krijgen een speciaal opleidingstraject. Van de Paverd: “Leraren moeten goed kijken naar wat een persoon wel en niet kan en daar creatief mee omgaan. Dat is zowel moeilijk als uitdagend. Daarnaast is geduld en inlevingsvermogen erg belangrijk.”