Vrouwe Justitia is gelukkig blind…

Ik voel altijd een beetje ongemakkelijk als ik de rechtbank in Den Bosch bezoek. Voor mijn werk komt het nogal eens vaak voor dat ik daar een verhaal moet gaan maken. Nou ja, maken… Opschrijven. Iedereen die daar binnen zit, heeft namelijk al een verhaal.

De rechtbank ligt vlakbij het station. Een statig gebouw met hoge pilaren verwelkomt je, al voel je jezelf niet echt welkom. Als journalist mag je zo doorlopen bij de controlepoortjes, ieder ander wordt grondig gefouilleerd. Eenmaal bij de balie geef je aan de bode door waar je voor komt en hij stuurt je naar een zaal. Je voelt meteen dat je ook echt ergens bent. Het heet niet voor niets het Paleis van Justitie. Het plafond is hoog, de klanken klinken hol. Iedere voetstap wordt opgemerkt door de akoestiek die het veroorzaakt.Je kunt hier dus niet anoniem door de gangen sluipen. Je kijkt en wordt bekeken.

De muren zijn vooral licht van kleur, de vloeren zijn donker. Om het geheel wat op te vrolijken hangt er kunst aan de muur. Op het ongemakkelijke stoeltje waar ik op zit te wachten, kijk ik recht op een groot vloerkleed aan de muur. Een betere omschrijving kan ik niet geven. Een rood vloerkleed waarop een mevrouw allerlei ballet-oefeningen doet. Het is niet mooi, maar het intrigeert me wel. Ik had graag de vergadering willen bijwonen waarop werd beslist dat ze voor dit specifieke kleed zouden gaan. Maar goed, dat terzijde…

In de gang naar de zaal toe hangt een veelzijdig gezelschap rond. Een aantal politieagenten kijkt je nors toe. Ik vraag me altijd af wat zij denken als ze me zien. Verdenken ze me van criminele feiten of spelen ze gewoon een rol?

Het is wel echt interessant om hetzelfde te doen. Gewoon eventjes gaan zitten voordat de zaak begint en mensen kijken. Het getik van parmantige dametjes op hoge hakken doet iedereen opkijken. Netjes verzorgd, het haar strak opgestoken. Het zijn de advocates. De mannen die in pakken lopen, zijn de advocaten. Zelfverzekerd struinen ze rond terwijl de intelligentie er vanaf spat. Hautain lopen ze rond met een air van ‘wij hebben het hier voor het zeggen in deze rechtstaat. Niemand maakt ons wat’. Zij zijn allemaal redelijk makkelijk te herkennen.

Het wordt pas echt leuk als je kijkt naar de ‘gewone’ mensen die er rondlopen. Simpele sneakers, petjes en bontkraagjes. Het is de jongere generatie met iets op hun kerfstok. Hebben ze echter wel wat gedaan? Het kan goed dat het slechts toehoorders zijn en dus helemaal niets verkeerds hebben gedaan.  Soms zie je een schoolklas op excursie, een bejaard echtpaar dat komt kijken of familieleden van mensen die terecht staan. De echte criminelen zie je niet in de gang lopen, die komen namelijk vanuit hun cellen zo de rechtszaal in. Tijdens

Het leuke is, dat iedereen in hetzelfde schuitje zit: iedereen vraagt zich af wat de ander in de rechtbank doet. Vragen doen ze het echter nooit, al brandt de vraag hevig op hun tong. Niemand wil verdacht overkomen, dus de meesten staan er met een gespeelde lach. ‘Kijk mij eens vrolijk zijn, ik kan geen crimineel zijn’, zo’n houding. Een enkeling staat er depressief bij: zij zijn waarschijnlijk teleurgesteld door de rechter.

Ik ben altijd redelijk op tijd aanwezig en heb genoeg tijd om te kijken, te observeren en te analyseren. Wie zegt namelijk dat ik het wel bij het juiste einde heb met mijn gissingen? Niemand en dat is het leuke. Het is een spelletje zonder einde. Maar klopt het spelletje wel? Vrouwe Justitia was immers blind omdat ze moest oordelen over het recht, zonder  aanzien des persoons. Dat wil zeggen dat niet de personen worden gehoord en veroordeeld, maar slechts de feiten en daden. Zo moet het dus eigenlijk zijn, maar zo speel ik het niet.

Vandaag had ik genoeg tijd om te kijken. Mijn zaak ging namelijk niet door. Het wachten werd niet beloond want de zaak werd aangehouden. Beetje vervelend, maar niet zo erg. Ik kijk nu alweer uit naar de volgende keer dat ik dat zooitje tuig kan gaan beoordelen…