Huilbuien en gedachtenstormen

Daar zit je dan. Vijfentwintig jaar, op een heerlijk zonnig vakantieoord waar je totaal geen zorgen hebt, met de grootste huilbui die je in maanden, nee misschien wel jaren, hebt gehad. Het was alsof ik werd overspoeld met verdriet, niet te stoppen. Een passage uit een boek zorgde ervoor dat ik mentaal de wc doortrok en vanaf dat moment kwam er een waterval aan tranen. En wat was er nu eigenlijk aan de hand? Ik was op vakantie samen met mijn lieve vriendinnetje op Tenerife en ik las daar het boek van Heleen van Royen. Niet dat het boek zo ontzettend slecht was, maar ik las over iets van euthanasie na een lang ziektebed. Ik dacht juist dat ik na acht maanden goed over de hele situatie na kon denken, dat ik er goed mee om kon gaan en dat ik het en mezelf wel onder controle zou hebben. Fout gedacht.

Terwijl mijn vriendinnetje lekker lag te zonnen in het gras, wilde ik wel wat doen. Ik hou namelijk niet zo van stil liggen en van een goedgeschreven boek kan ik altijd genieten. Ik voelde me eigenlijk prima in orde, precies zoals ik me de rest van mijn vakantie al voelde. Het zonnetje scheen, het appartement was prima en niets leek een leuke vakantie in de weg te staan. Ik had al wel vaker gelezen over kanker, doodgaan, ziektes enzovoorts gelezen en dat trok ik me niet zoveel aan. Natuurlijk sta je nog steeds wel stil, bij elk mogelijk momentje. Maar dan is het meer in de vorm van even stilstaan en weer doorgaan. Nu was het compleet anders. Nu was het stilstaan en keihard achteruit rennen. In mijn hoofd legde ik de meest vergezochte verbindingen, alles kwam opeens weer terug. Had ik wel genoeg gedaan voor mijn moeder? Wat waren haar laatste woorden? Hoe moeilijk waren de laatste paar weken voor haar geweest en hoe had ik haar zien lijden? Talloze vragen schoten me te binnen, de een nog confronterende dan de ander en ik had er geen antwoord op. De betweter werd het zwijgen opgelegd. Kop houden de kwelling ondergaan, daar kwam het op neer.

Ik ging rechtop zitten en legde het boek tussen mijn benen op de grond . Mijn opkomende tranen probeerde ik te verbergen door mijn hoofd op mijn armen te leggen. Ik las verder en voelde mijn ogen vochtig worden. Eigenlijk wilde ik mezelf rustig praten, maar dat lukte me nu niet. Mijn ogen schoten steeds door naar het volgende woord op de bladzijde en bij elke vorm van herkenning schoot er een flits door mijn hoofd, een mentale onweerstorm was het gevolg. Het onweer ging gepaard met wat plaatselijke regenbuien en al snel kwamen de tranen steeds harder door. Als jongen op een drukbezocht strand is het nogal raar om in tranen uit te barsten, dus probeerde ik nog steeds niets te laten merken. Maar hoe verdrietiger ik werd, hoe meer ik door wilde lezen. Ik pijnigde mezelf door te lezen over een zelfgekozen einde van een jongen met kanker.

Het snikken werd heviger en mijn vriendin kwam rechtop zitten. Ze vroeg aan me of het wel ging met me en waar ik normaal bevestigend antwoord geef, kon ik dat nu niet. Ze raakte me aan en ik begon nog harder te huilen. Haar vraag of ik dan naar de hotelkamer wilde, kwam als geroepen. We pakten onze spullen en haastten ons richting hotel. De deur ging open en dat was ook het teken om die laatste klep in mijn hoofd open te gooien. Lekker onbesnut een potje janken, ordinair huilen zoals alleen een ontroostbaar kind dat kan. Zo voelde ik me echt, alsof niets me meer kon troosten. Ik liet het allemaal maar over me heen komen, iets anders zat er gewoon niet in.

Nu heb ik best wel een moeilijke tijd achter de rug, maar zoiets heb ik echt nog niet meegemaakt. Je hoort wel vaker dat ‘het er dan gewoon even uit moet’ en dat zoiets goed voor je is. In mijn gedachten was het weer december 2007, ik voelde alle emoties  weer terugkomen die ik toen had. De onmacht van het niets kunnen doen. Het verdriet om je dierbaarste zo te moeten zien lijden. De boosheid die eigenlijk op niemand gericht is, maar tegelijkertijd ook op iedereen omdat het zo oneerlijk is. Dit zijn slechts een paar kleine voorbeelden, maar op Tenerife kwam het allemaal weer terug, met tientallen tegelijk stonden ze opeens klaar om me aan te vallen.

Ik zeg niet dat ik de afgelopen maanden niet verdrietig ben geweest, ik heb vaak genoeg even een momentje gehad dat ik er gewoon helemaal doorheen zat. Maar dan gaat het na vijf minuten eigenlijk wel weer. Dan schiet er een gedachte door me heen die me verdrietig maakte, maar die gedachte wordt al snel weggepoetst door een rustgevende gedachte. Op de een of andere manier heb ik de kwaliteit om het zulke gedachten te bagatelliseren, zodat het allemaal minder erg lijkt dan dat het is. Of ja kwaliteit, soms weet ik eigenlijk niet of het wel iets positiefs is. Ik kan mezelf goed rustig houden, laten we het daar maar op houden. Maar die eigenschap liet me op vakantie even volledig in de steek.

Ik weet het nu niet meer precies, maar het kan goed een half uur geduurd hebben dat de tranen uit me bleven stromen. Ik weet nog dat ik op een gegeven moment dacht dat ik lichamelijk niet in staat was om zoveel traanvocht te produceren, maar het bleef maar komen. Ik kreeg maar geen antwoorden op de vragen die ik mezelf stelde en dat maakte me nog verdrietiger. Had ik wel genoeg voor haar gedaan? Was er eigenlijk wel iets dat je op zulke momenten, als niets meer helpt, nog kan doen? Het draait er in die laatste periode meestal gewoon om, om het leed zoveel mogelijk te verzachten. En hoewel ik weet dat ik mijn best heb gedaan om alles door te laten gaan thuis, om taken op me te nemen, voelde het gewoon nog steeds alsof het niet genoeg was. Heb ik wel alles gezegd tegen haar wat ik wilde zeggen? Nee, absoluut niet, maar daar kom je altijd later achter. Ik heb gezegd wat ik wilde zeggen, dat was voor toen genoeg. Nu zijn er nog zoveel zaken meer die ik haar had willen laten weten, maar dat is nu te laat. Wat waren haar laatste woorden? Dat weet ik echt niet meer en dat deed me nog wel het meeste pijn. Toen ze eigenlijk toch al te ver heen was door de medicijnen had ik nog wel een heel speciaal moment met haar. Dat zal ik nooit meer vergeten en dat geeft me kracht. Maar haar laatste woorden? Ik heb geen idee en ik heb zo’n gevoel dat ik dat ook niet meer te weten zal komen. En dat doet me ongelofelijk veel pijn. Weten dat je iets nooit meer te weten zult komen, hoe hard je er ook naar op zoek bent.

En toen was het klaar. De huilbui was overgewaaid, de storm was gaan liggen. Ik voelde me opgelucht en rustig, ik voelde gewoon eventjes helemaal niets meer. Het was alsof de gedachtenstorm ervoor had gezorgd dat ik eventjes helemaal in balans was. Het moest er echt even uit en dat heb ik geweten. Een moeilijk uurtje maar het bleek eigenlijk wel een hele fijne afloop te hebben. Ik had nog steeds geen antwoorden op de vragen bedacht, maar ik had er gewoon vrede mee. Berusting in het feit dat het allemaal zo gelopen was en dat maakte me weer sterker. Ik had dit blijkbaar eventjes nodig, ondanks dat ik serieus dacht dat ik het niet nodig had. Ik was in de volle overtuiging dat niets mij meer kon deren, maar ik werd even hard op mijn plek gezet. Nu had dat natuurlijk ook te maken met de plaats en het tijstip waar ik me bevond.

Ik was weer terug op Tenerife. Het paradijselijke eiland waar ik een half jaar van mijn leven heb gezeten toen het me thuis allemaal teveel werd. Het vertrek, de vliegreis, de plaats van bestemming, alles was een grote herkenning. Toen was het de beste reis die ik had kunnen maken, nu werd ik elke dag meerdere keren geconfronteerd met die vlucht uit de realiteit. En hoe je dat ook wendt of keert, dat laat gewoon weer een hele sterke indruk op je achter. Voor het eerst in acht maanden had ik eindelijk ook weer eens pure rust. Twee weken lang hoefden we niets te doen, we waren aan niemand gebonden, er waren geen afspraken en we konden genieten van onszelf. Acht maanden lang ben je als een sneltrein door je leven gegaan en heb je er het beste van willen maken, in twee weken kom je erachter dat het allemaal wel heel snel is gegaan.

Was het dan misschien te vroeg om terug te keren naar Tenerife? Nee, dat denk ik niet. Al het ‘oud zeer’ is nu gekoppeld aan het ‘nieuwe zeer’ en ik denk eigenlijk dat het wel goed is geweest. Keihard confronterend en juist daarom is het zo ontzettend goed geweest om daarheen te gaan. Ondanks een klein terugvalmomentje ben ik heerlijk tot rust gekomen en dat had ik eigenlijk gewoon nodig. Je beseft dingen altijd pas later, als je het al gedaan hebt. Nu besef ik pas wat voor raar jaar het is geweest, maar dat betekent niet dat ik nu denk dat ik het allemaal verkeerd heb gedaan. De twee weken vakantie waren als een bekroning op mijn werk van de afgelopen maanden. Volgens mij had ik dat wel verdiend en ik vond het heerlijk. Daar kan een zielig boek niets aan veranderen!