Een mensenleven voor het geloof

Trots op zijn titel als oudste pastoor van Nederland is hij niet. “Dat zegt men, dat ik de oudste ben, maar ik weet het niet hoor.” Pastoor Tonnie van Steen is 94 jaar oud, maar zet zich nog steeds in voor de geloofsgemeenschap in Heusden. Al krijgt hij veel hulp van de geloofsgemeenschap in het dorp. “Als ik alles zelf zou moeten doen wat de mensen hier in de kerk voor me doen, dan gaat het ook niet meer”, zegt hij, zich bewust van zijn beperkingen.

Van Steen is niet groot, loopt wat voorovergebogen en heeft twee gehoorapparaten in. Als hij over de kerk praat, beginnen zijn ogen te fonkelen. Hij herinnert zich nog precies waar hij in welk jaartal was. De oude man zit vol verhalen over vroeger en daar praat hij graag over. Zijn favoriete onderwerp is misschien wel zijn leven in Indonesië. Hij heeft er 33 jaar als missionaris geleefd op het oostelijke eiland Flores. Hij was altijd maar voor de kerk bezig. “Er waren vijf centra waar ik de mis deed, daarnaast moest ik leraren opleiden.” Hij vertrok toen de Europese priesters niet meer nodig waren. “Je moet ze de gelegenheid geven om zelf te ontwikkelen.”

Na zijn periode in Indonesië kwam hij bij de paters in Deurne terecht. Hij assisteerde in Someren omdat twee kapelaans daar vertrokken en begon in 1986 in Heusden, op 69-jarige leeftijd. Van Steen had eigenlijk kunnen stoppen, maar ging door omdat de gemeenschap in Heusden een pastoor nodig had. “Toen ik hier kwam stond de pastorie leeg. Ik ging daarom elke dag op de fiets op en neer naar Deurne om warm te eten. Mijn brood deed ik zelf hier en dat doe ik nu nog steeds.” Hij krijgt tegenwoordig hulp en warm eten van de vrouw van de koster, maar leeft nog steeds redelijk zelfstandig. “De afwas doe ik ook nog zelf, al is dat niet zo geweldig veel, want ik gebruik niet veel”, vertelt hij monter.

De pastoor heeft het geluk dat hij nog steeds in redelijk goede gezondheid verkeert. Af en toe heeft hij wat last van duizeligheid, maar daar blijft het bij. “Ik mag niet mopperen, ik ben gezond.” Van Steen heeft zich heel zijn leven ingezet voor de kerk. Hij beschouwt het dan ook niet als werk omdat hij het niet voor zichzelf doet, maar dienstbaar wil zijn voor de gelovigen. Aan stoppen heeft hij zelfs nooit gedacht. “Dat idee heeft nooit geleefd. Ik doe het voor de mensen en niet voor mijn eigen leven.” Van Steen vond het belangrijk om de gemeenschap bij de kerk te betrekken, door taken te verdelen en werkgroepen op te richten. Dat mes snijdt aan twee kanten want hij heeft daarmee de gemeenschap hechter gemaakt en Heusden goed voorbereid op zijn eventuele vertrek. “Over enkele jaren gaat het niet meer, zo reëel moet je ook zijn. Maar zo lang ik niet vervelend ben voor anderen, wil ik door blijven gaan.”